Na to pytanie nie jest tak łatwo odpowiedzieć — ale rzeczywiście trudno dzisiaj szukać skażenia w Hiroszimie i Nagasaki, czego niestety nie można powiedzieć o Strefie Czarnobyla...
Podczas pierwszej eksplozji jądrowej 16.VII.1945 ("Trinity" test) doszło do silnego skażenia okolicy, gdyż odbyła się ona w zasadzie na powierzchni ziemi — na szczycie 30 m wieży. Kula ognista wybuchu jądrowego mając średnicę dochodzącą do 300 m spowodowała odparowanie materii podłoża, która pod wpływem neutronów mogła ulec aktywacji (stać się promieniotwórcza).
Cytuj:
1. Ultraszybka fotografia kuli ognistej 16 milisekund po eksplozji
(Źródło: Wikipedia)
2. Widok z "lotu ptaka" na miejsce testu. Warto zwrócić uwagę, na niewielki krater w prawym dolnym rogu. Pochodzi on z wcześniejszej eksplozji 108 ton TNT (największa wówczas eksplozja ładunku konwencjonalnego), celem kalibracji instrumentów pomiarowych właściwego Testu.
_2.jpg/250px-Trinity_crater_(annotated)_2.jpg)
(Źródło: Wikipedia)
Poziom skażenia w R (10 R = 0,1 Gy)
(Źródło: AtomicArchive.com)
(Źródło: Wikipedia)
2. Widok z "lotu ptaka" na miejsce testu. Warto zwrócić uwagę, na niewielki krater w prawym dolnym rogu. Pochodzi on z wcześniejszej eksplozji 108 ton TNT (największa wówczas eksplozja ładunku konwencjonalnego), celem kalibracji instrumentów pomiarowych właściwego Testu.
(Źródło: Wikipedia)
Poziom skażenia w R (10 R = 0,1 Gy)
(Źródło: AtomicArchive.com)
Natomiast wybuchy jądrowe nad Hiroszimą (6.VIII) i Nagasaki (9.VIII) były wybuchami powietrznymi — przeprowadzonymi na wysokości ok. 500-600 m — po to by zwiększyć promień rażenia.
Tym samym poziom skażenia był mniejszy zarówno ze względu na to, iż kule ogniste tychże wybuchów nie miały bezpośrednio kontaktu z gruntem, jak również materia bomb oraz wessany potem grunt (formujący charakterystyczny grzyb) uległy wkrótce silnemu rozproszeniu w okolicy kilkudziesięciu km2.
Biorąc jednak pod uwagę skutki tzw. promieniowania natychmiastowego wybuchu jądrowego (a przede wszystkim skutki rażenia fali uderzeniowej i termicznej) — mieszkańcy Hiroszimy i Nagasaki byli bardziej narażeni na bezpośrednie działanie czynników rażenia bomby "A" niż na późniejsze promieniowanie pochodzące od rozproszonych w terenie radionuklidów.
Cytuj:
Skutki rażenia promieniowania natychmiastowego bomby jądrowej zrzuconej na Hiroszimę:
(wysokość eksplozji 600 m; moc 16 kt TNT)
(Źródło: http://glasstone.blogspot.com)
Skutki rażenia promieniowania natychmiastowego bomby jądrowej zrzuconej na Nagasaki:
(wysokość eksplozji ~500 m; moc 21 kt TNT)
(Źródło: http://glasstone.blogspot.com)
W pobliżu epicentrum maksymalna dawka promieniowania natychmiastowego, w przypadku Hiroszimy sięgała max.12000 R (120 Gy), a w przypadku Nagasaki 32200 R (322 Gy). Różnica w ilości emitowanego promieniowania, związana jest zarówno z różną wysokością dokonanych eksplozji, jak również różna była moc ładunków.
Jednak większość ofiar w pobliżu epicentrum zginęła raczej od fali termicznej i uderzeniowej:
— promieniowanie cieplne w okolicach punktu "0" powodowało zwęglenie całego ciała, a nawet jego wyparowanie
— skokowa różnica ciśnień fali uderzeniowej nadciśnienie-> ● <-podciśnienie w pobliżu eksplozji była tak duża, że znaleziono niektóre ofiary z rozerwanymi od tego oczami i wypatroszonymi narządami
(wysokość eksplozji 600 m; moc 16 kt TNT)
(Źródło: http://glasstone.blogspot.com)
Skutki rażenia promieniowania natychmiastowego bomby jądrowej zrzuconej na Nagasaki:
(wysokość eksplozji ~500 m; moc 21 kt TNT)
(Źródło: http://glasstone.blogspot.com)
W pobliżu epicentrum maksymalna dawka promieniowania natychmiastowego, w przypadku Hiroszimy sięgała max.12000 R (120 Gy), a w przypadku Nagasaki 32200 R (322 Gy). Różnica w ilości emitowanego promieniowania, związana jest zarówno z różną wysokością dokonanych eksplozji, jak również różna była moc ładunków.
Jednak większość ofiar w pobliżu epicentrum zginęła raczej od fali termicznej i uderzeniowej:
— promieniowanie cieplne w okolicach punktu "0" powodowało zwęglenie całego ciała, a nawet jego wyparowanie
— skokowa różnica ciśnień fali uderzeniowej nadciśnienie-> ● <-podciśnienie w pobliżu eksplozji była tak duża, że znaleziono niektóre ofiary z rozerwanymi od tego oczami i wypatroszonymi narządami
Natomiast występujące tuż po wybuchach spore skażenie w miejscach wybuchu było początkowo rzędu (wg RERF / ex.ABCC):
— 80 R (0,8 Gy) w Hiroszimie
— 40 R (0,4 Gy) w Nagasaki.
ale wkrótce stosunkowo szybko się zmniejszyło...
Jednak z uwagi na to, że ataku na Hiroszimę dokonano w pogodny dzień, a na Nagasaki w dość deszczowy, okoliczni mieszkańcy zostali narażeni dodatkowo, ale w różnym stopniu na skutki opadu promieniotwórczego pochodzącego z obłoku grzyba.
Opad ten był zabarwiony sadzą z masowych pożarów zniszczonych miast, zwany jest "Czarnym Deszczem" (wg RERF / ex.ABCC) — dawka z opadu promieniotwórczego:
— max 1-3 R (0,01-0.03 Gy) Hiroszima
— max 20-30 R ( 0,2-0.3 Gy) Nagasaki
Cytuj:
Ściana zabrudzona "Czarnym Deszczem"
(Źródło: Peace Memorial Museum)
(Źródło: Peace Memorial Museum)
Promieniowanie to jednak raptownie zmalało w dość krótkim czasie — związane to był ze wspomnianym wcześniej rozproszeniem materiałów bomby, jak i stosunkowo niewielką ich ilością w bombach ok. 50 kg. U-235 (Hiroszima) oraz ok. 10 kg Pu-239 (Nagasaki), z czego w obydwóch bombach rozszczepieniu uległo po ok.1 kg masy ładunku.
Zatem jeżeli założymy iż w 1 godzinę po wybuchu, aktywność produktów rozszczepienia wynosi 100%, to:
— 7 godz. od wybuchu ich aktywność wynosi 10%
— 48 godz. od wybuchu ich aktywność wynosi 1%
itd.
Nie dziwi więc, że w 2-3 miesiące później pomiary skażenia wynosiły już rzędu ułamka mR/h (<10µGy/h).
Cytuj:
Nieco ponad rok od ataków, poziom promieniowania w tych odbudowywanych miastach wrócił zupełnie do poziomu tła naturalnego...
A CZARNOBYL?
W 26 kwietnia 1986 i tuż po, groźne dawki — rzędu 100 R/h (1 Gy/h) były tylko w pobliżu zniszczonego IV Bloku oraz obszarze zwanym "Rudym lasem". Odległa o tylko 3 km Prypeć była narażona w dużo mniejszym stopniu (0,1 R = 1 mili Gy):
Cytuj:
W przypadku awarii reaktorów, w których dochodzi do uwolnienia promieniotwórczości — jest jej większa ilość w porównaniu z wybuchem stosunkowo niewielkich ładunków jądrowych z 1945 — choć tzw. "trójfazowe" bomby termojądrowe mogą spowodować porównywalne lub większe skażenia do awarii reaktorowych.
Dlatego też poziom skażenia poczarnobylskiego okolicy utrzymuje się dłużej, chociażby z tego względu, że prócz krótkożyciowych izotopów powstają też długożyciowe (np. w najbliższej okolicy CzAES rejestruje się skażenie do dziś, niektórymi z nich wyemitowanymi w 1986 r.):
Kod:
Aktywn.1 g Izotopu: Emisja 1986 = ilość Pozostało 2010 = ilość
[Bq] [Bq] [g] [Bq] [g]
1.45e+13 85-Kr 3.30e+16 2280.74 7.03e+15 485.66
6.93e+15 133-Xe 6.50e+18 938.17 0 -
1.11e+15 129m-Te 2.40e+17 215.32 0 -
1.14e+16 132-Te 1.15e+18 100.67 0 -
4.60e+15 131-I 1.76e+18 382.77 0 -
4.19e+16 133-I 2.50e+18 59.65 0 -
4.78e+13 134-Cs 5.40e+16 1129.45 1.71e+13 0.36
2.70e+15 136-Cs 3.60e+16 13.34 0 -
3.21e+12 137-Cs 8.50e+16 26470.67 4.89e+16 15222.35
1.07e+15 89-Sr 1.15e+17 107.05 0 -
5.11e+12 90-Sr 1.00e+16 1958.74 5.61e+15 1099.03
1.19e+15 103-Ru 1.68e+17 140.62 0 -
1.22e+14 106-Ru 7.30e+16 598.36 6.31e+09 ~0.00
2.71e+15 140-Ba 2.40e+17 88.69 0 -
7.94e+14 95-Zr 1.96e+17 246.74 0 -
1.78e+16 99-Mo 1.68e+17 9.46 0 -
1.05e+15 141-Ce 1.96e+17 185.91 0 -
1.18e+14 144-Ce 1.16e+17 985.01 6.34e+07 ~0.00
8.58e+15 239-Np 9.45e+17 110.16 0 -
6.34e+11 238-Pu 3.50e+13 55.23 2.90e+13 45.68
2.30e+09 239-Pu 3.00e+13 13067.98 3.00e+13 13058.96
8.40e+09 240-Pu 4.20e+12 500.1 4.19e+12 498.83
3.83e+12 241-Pu 6.00e+15 1568.60 1.88e+15 492.05
1.47e+08 242-Pu 9.00e+10 614.13 9.00e+10 614.10
1.23e+14 242-Cm 9.00e+14 7.34 5.56e-02 ~0.00
RAZEM: 1.46e+19 51834.86 6.35e+16 30972.51
[Bq] [Bq] [g] [Bq] [g]
1.45e+13 85-Kr 3.30e+16 2280.74 7.03e+15 485.66
6.93e+15 133-Xe 6.50e+18 938.17 0 -
1.11e+15 129m-Te 2.40e+17 215.32 0 -
1.14e+16 132-Te 1.15e+18 100.67 0 -
4.60e+15 131-I 1.76e+18 382.77 0 -
4.19e+16 133-I 2.50e+18 59.65 0 -
4.78e+13 134-Cs 5.40e+16 1129.45 1.71e+13 0.36
2.70e+15 136-Cs 3.60e+16 13.34 0 -
3.21e+12 137-Cs 8.50e+16 26470.67 4.89e+16 15222.35
1.07e+15 89-Sr 1.15e+17 107.05 0 -
5.11e+12 90-Sr 1.00e+16 1958.74 5.61e+15 1099.03
1.19e+15 103-Ru 1.68e+17 140.62 0 -
1.22e+14 106-Ru 7.30e+16 598.36 6.31e+09 ~0.00
2.71e+15 140-Ba 2.40e+17 88.69 0 -
7.94e+14 95-Zr 1.96e+17 246.74 0 -
1.78e+16 99-Mo 1.68e+17 9.46 0 -
1.05e+15 141-Ce 1.96e+17 185.91 0 -
1.18e+14 144-Ce 1.16e+17 985.01 6.34e+07 ~0.00
8.58e+15 239-Np 9.45e+17 110.16 0 -
6.34e+11 238-Pu 3.50e+13 55.23 2.90e+13 45.68
2.30e+09 239-Pu 3.00e+13 13067.98 3.00e+13 13058.96
8.40e+09 240-Pu 4.20e+12 500.1 4.19e+12 498.83
3.83e+12 241-Pu 6.00e+15 1568.60 1.88e+15 492.05
1.47e+08 242-Pu 9.00e+10 614.13 9.00e+10 614.10
1.23e+14 242-Cm 9.00e+14 7.34 5.56e-02 ~0.00
RAZEM: 1.46e+19 51834.86 6.35e+16 30972.51
Dane wg: UNSCEAR 2000 Appendix J (str.519)